De jaarverslagen komen er weer aan. Dan kunnen we ons ’s ochtends weer in de koffie verslikken als we lezen hoe de bonus- en salarisverdeling uitpakt. Vergoedingen lijken steeds minder met prestaties te maken te hebben; dikwijls is de correlatie tussen de hoogte van de toegekende beloning en het resultaat van de geleverde inspanning zoek.
Vaststaat dat veel topbestuurders goede salariële onderhandelingsvaardigheden hebben ontwikkeld, althans voor zichzelf:
- In 2009 had ASML werktijdverkorting nodig. Dit is eigenlijk een soort verkapte overheids- subsidie. Zelfs in dat jaar steeg de beloning van topman Meurice met 77 procent. In 2011 inde hij aan opties en prestatieaandelen in totaal een slordige 6,7 miljoen Euro.
- KPN bestuurder Blok incasseert over 2011 een flinke bonus terwijl het bedrijf zich genoodzaakt ziet om mensen massaal te ontslaan en de operationele winst met 22 procent is gedaald.
- Erik Staal, de vanwege slecht gegokte derivatenhandel recentelijk afgetreden ‘voorzitter’ (want enig lid) van de raad van bestuur van Vestia, nota bene een corporatie met sociale doelstellingen, toucheert jaarlijks 5 ton aan vast salaris.
De ‘ gezonde volkswoede’ richt zich in alle gevallen voornamelijk tegen de bestuurders en managers. Hen wordt verweten dat zij over onvoldoende moreel leiderschap beschikken. Dit is eigenlijk niet terecht omdat zij hun salaris niet zelf vaststellen, dit doet de Raad van Commissarissen of de Raad van Toezicht. Zo is na de laatste winterchaos op het spoor weliswaar iedereen dusdanig verontwaardigd dat zelfs de minister van verkeer en waterstaat de bonussen van de top van NS en Prorail wil schrappen, maar is dit volgens Wim Meijer, president-commissaris van de NS, ‘volstrekt niet aan de orde’.
Managers lijken net mensen, ook zij hebben de neiging om hun blik te richten op diegene die méér verdient, niet de loser die minder krijgt. Het zou zelfs kunnen zijn dat dit fundamentele streven naar “meer” genetisch bepaald en een menselijke basisbehoefte is.
Het loeren naar andermans vergoeding komt in alle lagen voor zoals de medewerkers van Sabic in Limburg bewijzen. Alhoewel in Europa slecht gepresteerd is eisen zij toch een bonusuitkering, omdat het bedrijf als geheel zeer goed heeft gedraaid. Als argument wordt gebruikt dat men al jaren bezig is de lonen wereldwijd te harmoniseren, dus is een bonus niet meer dan terecht. Ik betwijfel sterk of de vakbond van een bonuseis had afgezien indien de situatie andersom was geweest, namelijk winst in Nederland en slecht draaien in de rest van de wereld.
De openbaarmaking van alle salarissen en bonussen van het topmanagement is een echte doos van Pandora gebleken. Ik kan me nog goed de discussie herinneren waarin pleitbezorgers voor openbaarmaking argumenteerden dat dit een helend en zelfregulerend effect zou hebben. Het zelfregulerend effect is inderdaad gebleken – maar volstrekt in de ongewenste richting! De transparantie werkt averechts, salarissen en bonussen blijven stijgen en zelfs wel veel sneller dan voorheen.
In een tijd waarin wij verslaafd zijn aan informatie zal het wetsvoorstel om de publicaties dan maar weer achterwege te laten het niet halen. Blijft de hoop dat toezichthouders in toekomst beter weerstand kunnen bieden aan deze ‘ L’Oréal managers’ (omdat ik het waard ben). Daarom is het een goed idee om niet alleen de salarissen en bonussen openbaar te maken maar ook de naam van de commissaris die de handtekening onder de afspraak heeft gezet .
Dat het ook anders kan bewijst Ken Grenda. Hij verkocht zijn bedrijf en verdeelde 16 miljoen $US onder zijn vroegere medewerkers. Dit vond hij niet meer dan rechtvaardig want: ‘mijn mensen hebben mijn bedrijf grootgebracht dus is de bonus niet meer dan normaal. ‘ Dit waren overigens geen gouden handdrukken, voorwaarde voor de overname was dat de medewerkers mochten blijven.
Zo’ n voorbeeld – daar wordt je nog eens blij van!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten